Kalca eklemi sorunları uzun yıllardır Ortopedinin uğraşı alanları arasında yer alır. Eski yıllarda kalça

eklemi kıkırdakları iyice yıprandığında ve kişinin hayat kalitesini bozuldugunda Protez yöntemiyle tedavi

yapılırdı. Yapılan araştırmalar sonucu birçok hastada küçük ve tedavi edilebilir bazı şekil bozukluklarının

 geri döndürülemez kıkırdak hasarlarına yol açtığı ve yıllar içinde genellıkle daha yaşlı ınsanlarda kalça

 protezi gerektiren koksartroz (kalça kireçlenmesi) oluşturduğu görüldü. Kalça kireçlenmesine yol açan

bu şekil bozukluklarına günümüzde Femoro- asetabular Sıkışma (İmpingent) sendromu denmektedir.

 

   Yapılan araştırmalarda şekil bozukluklarının tedvi edilebilir olduğu ve tedavi edildiğinde kalça kireçlenmesini önlendiğinin görülmesi üzerine kalça koruyucu cerrahi gündeme gelmiştir. Önceleri açık ameliyat şeklinde yapılan prosedür, teknik ilerlemeler ve tecrübeler neticesinde artık kapalı yöntem olan  kalça artroskopisi ile yapılmaktadır.

​

​

​

 

 

  

 

 

 

  

  FEMORO ASETABULAR SIKIŞMA SENDROMU nedir ?

​

  Kalça eklemi vücudumuzun büyük eklemlerinden birisi olup, adeta bir bilyenin yatağına oturduğu gibi femur (uyluk kemiği) başının, yuvasına ( asetabuluma) mükemmel bir uyum içinde oturmasından oluşur. Yazımızın başında belirttiğimiz gibi kalça eklem anatomisinde oluşan şekil bozukluklarının yol açtığı durumdur. Peki nedir bu şekil bozuklukları.

• Kalça yuvasının ( asetabulum) normalden daha derin olması

• Femur (uyluk kemiği)  baş-boyun uyumunun bozularak femur boynunda tümsek oluşması

• Kalça yuvası kenarlarındaki kemik büyümelerinin sıkışmaya yol açması.

Yukarıda kısaca bahsedilen bu bozukluklar kalça ekleinde yük dağılımını bozup, asetabulum kenarında adeta bir conta gibi eklemi saran, eklemin sağlığını korumada önemli bir yapı olan LABRUM un yırtılmasına ve hemen komşuluğundaki kıkırdaklarda harabiyet oluşturup kalçada kireçlenmeyi başlatırlar.

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

Femoro-asetabuler sıkışmanın bulguları nelerdir?

 

 FAS ın en sık bulgusu ağrıdır. Hastalar genellikle ağrıyı kalçada tam olarak gösteremez. Ağrı kasıkta, kaba ette, uyluk önüne yayılır tarzda diz önüne doğru olabilir. Genelde çömelme ve oturma sırasında şiddeti artar. Bazı hastalarda eklemden ses gelmesi veya takılma şikayetleride olabilir. Eklem hareketleri kısıtlanabilir. Özellikle spor yapan kişilerde daha erken yaşlarda ve şiddetli olabilir.

 

                        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Femoro-asetabular sıkışma tanısı nasıl konulur?

 

  Böyle bir hastalığın varlığında haberdar olmak tanı için önemlidir. Uzun süren semptomlarla hastalar polikliniğe başvurduklarında sinovit, artrit, bel fıtığı,  kas ağrısı gibi teşhislerle tedavi almalarına rağmen şikayetlerde gerileme olmuyorsa hekimin aklına bu hastalık gelmelidir.

  Tanı esasen bu hastalıktan şüphelenilerek ve hastalığa özgü muayene yapılarak ve çekilen röntgenlerde ( eskiden normal kabul edilen ) bulgular saptanarak konur. Bazı hastalarda direk grafilerde patoloji saptanmasa dahi MR ve 3 boyutlu tomografilerle teşhis konulabilir.

 

Tedavi     

  Bir çok hastada tedavi kapalı bir ameliyat çeşidi olan kalça artroskopisi ile yapılabilir. Kalça artroskopisi ile kalça eklemine 2 yada 3 adet 1 er cm lik kesilerden girilerek, saptanan patolojiler tedavi edilir.

​

​

 

      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kalça artroskopisinin avantajları :

​

 En büyük avantajı iyileşme süresinin ve işe/spora dönüş süresinin kısa olmasıdır. Açık cerrahide kalça eklemine 20 cm lik bir kesiyle ulaşıp, kasları açıp, kalça eklemini yerinden çıkarıp – tekrar yerine koymak, ardından kesilen yapıları dikmek gerekiyordu.

 Kalça artroskopisinde ise kalça eklemini yerinden çıkarmadan sadece 2-3 veya 4 adet 1 er cmlik kesiler yardımıyla işlem yapılabilir. Kalça çevresindeki kaslara ve diğer yumuşak dokulara zarar gelmez ve kalça eklemi yerinden çıkarılmaz.

​

​

Kalça artroskopisinin dezavantajları :

  Bu kadar seçkin bir tedavinin dezavantajlarıda vardır. En büyük dezavantaj teknik olarak diğer artroskopilere göre zor olması, özel bir eğitim ve tecrübe gerektirmesi ve kalça artroskopisi için sıradan artroskopilere göre daha özel cihazların gerektirmesi nedeniyle hem ülkemizde hemde dünyada çok az merkezde ve sınırlı sayıda ORTOPEDİST tarafından uygulanmaktadır. 

 

Komplikasyonlar:

 Açık cerrahiye göre nadir komplikasyonlar gelişir. Bunlardan birisi ameliyat esnasında yetersiz görüş açısı, ameliyat aletlerinin bozulmaları vs nedenlerle açık cerrahiye geçiş ihtimalidir. Son yıllardaki gelişmelerle bu risk çok azalmıştır. Ameliyat sonrası bazı sinirlerde gerilmelere bağlı geçici uyuşukluklar olabilir. En önemlisi özelikle yaşlı hastalarda, hastaların % 10 luk bir kısmında, yapılan tedaviye rağmen şikayetlerin geçmemesi ile kalça protezi ameliyatı gerekebilir.

 

 

KALÇA ARTROSKOPİSİ NASIL YAPILIR.

 

  Her şeyden önce bu işlem için kalça eklem mesafesinin traksiyon denen yöntemle yaklaşık 1 cm gerdirilip açılması ve ameliyat esnasında görüntüleme yapmak için skopi ( seyyar röntgen cihazı) gerekmektedir.Skopi ile eklem içine uygun pozisyonlarda yerleştirilen çok ince kalem ucu kadar bir  kamera ile eklem içi görüntülenir. Eklemde sabit basınç oluşturacak şekilde, artropump denen bir makine ile eklem içi serum ile şişirilir. Ardından eklem çevresinde 1 er cm lik kesilerle ekleme ulaşılan çok özel traşlayıcılar, radyofrekans cihazları vs aletler ile girilerek mevcut patoloji tamir edilir. 

Kalça artroskopisi ameliyatı ile sadece femoro asetabular sıkışma sendromu tedavi edilmez.

​

• Labrum yırtığı tamiri.

• Kıkırdak hasarı ameliyatı ve aynı zamanda kök hücre uygulanması.

• Kalça eklemi enfeksiyonlarında yıkama, drenaj, debridman.

• Nedeni belli olmayan kasık ağılarında teşhis ve tedavi maksatlı.

• Eklem içi kıkırdak parçaların ve sinovit durumunda sinovyanın temizlenmesi.

• Kalça cevresi tendon yırtıklarının tamiri

Gibi pek çok rahatsızlık Kalça artroskopisi yöntemi ile tedavi edilir.