Direkt Grafi ( Röntgen) : Ortopedi Doktoruna Maueyeneye geldiğinizde sizdeen en sık isteyeceği görüntüleme yöntemi Düz Röntgenlerdir. Kemik ve eklemlerin Anatomik Durumunun oldukça hızlı değelendrilmesini sağlar. Düz röntgenler 3 boyutlu iskelet yapımızı 2 boyuta idirgeyerek, hızlıca değerlendrilmesini sağlar. Doktorunuz genellikle 2 yönlü olarak ister. Yani Ön/Arka ve Yan grafiler. Bazen İnternal (iç) -Oblik , Eksternal (dış) -Oblik filmlerde istenebilir. Bu filimler yardımıyla incelenen kemik ve eklem bölgesinin detaylı görüntülemesi oldukça hızlı bir şekilde yapılabilir. Röntgen ışınları ile yapılan bir görüntüleme tarzı olduğu için radyasyon içerir. Son yıllarda geliştireilen teknolojiler ile Radyasyon Miktarı düşürüldüyse de Gebelik Şüphesi olan insanların ve Gebelerin direk röntgen ile görüntülemeleri çok zorunlu kalmadıkça yapılmaz. Gebeliğin ilk 3 ayında kesinlikle tavsiye edilmez. 3 – 9. Aylar arasında da yapılması tercih edilmez. Ancak bazı istisnalar olabilir. Böyle bir durumunuz var ise doktorunuza bilgi vermenizi, yakınınız ile birlikte geldiyseniz Röntgen Odasına yaklaşmamanızı tavsiye ederiz.
Bilgisayarlı Tomografi : Direk Röntgen yöntemine göre daha az tercih edilir. Bazı durumlarda Direk Röntgen ile Kemik Kaynaklı Rahatsızlıklarda şüphelenilen durumların ortaya konması ( Küçük çatlaklar vs) gerektiğinde, bazı kırık türlerinde Kırık Yapısının anlaşılmasında ( Cerrahi tedavi gerçekleştirlecekse Ameliyatın planlanmasında), kemik kaynaklı kistlerin ve tümörlerin anatomisinin detaylı anlaşılmasında kullanılabilir. Yukarıda da bahsettiğim gibi Röntgen ışınları ile yapılan bir görüntüleme tarzı olduğu için radyasyon içerir. Son yıllarda geliştireilen teknolojiler ile Radyasyon Miktarı düşürüldüyse de Gebelik Şüphesi olan insanların ve Gebelerin Bilgisayarlı Tomografi ile görüntülemeleri çok zorunlu kalmadıkça yapılmaz. Gebeliğin ilk 3 ayında kesinlikle tavsiye edilmez. 3 – 9. Aylar arasında da yapılması tercih edilmez. Ancak bazı istisnalar olabilir. Böyle bir durumunuz var ise doktorunuza bilgi vermenizi, yakınınız ile birlikte geldiyseniz Tomografi Odasına yaklaşmamanızı tavsiye ederiz.
Manyetik Rozenans Görüntüleme (MR)
Düz röntgenden sonra en sık başvurulan görüntüleme yöntemi MR dır. Radyasyon içermemesi ve kemik yapıların yanında kasları, kıkırdakları, menisküsleri, tendonları ve bir çok yapıyı 3 boyutlu şekilde Grilerin, siyahların ve beyazların çok çeşitli tonları ile göstermesi ve son yıllarda çekimi yapan cihazların gelişiminin yanında kullanılan yazılımlarında gelişmesi neden en sık başvurulduğu yönündeki sorularımıza cevap veriyor. Bu kadar avantajı olan bu görüntüleme yönteminin dezavantajları da var. Mesela;
1-) Oldukça kısıtlı bir alanı görüntüler, genel tarama amaçlı kullanılamaz, Doktorunuza Global bir bakış açısı kazandıramayabilir.
2-) Dar bir alanda uzun süre hareketsiz kalarak çekilmesi gerekir. Klostrofobisi olan hastalarımız için dayanılmaz derecede rahatsız edici bu durum için AÇIK MR CİHAZLARI da icat edilmiş olsa da Açık MR görüntü kaliteleri maalesef normal MR a göre düşük kalacaktır. Yine cihazda çekim esnasında hareket ettiğiniz takdirde görüntü kalitesi bozulacaktır ve çekimin o kısmı tekrarlanacaktır. Bu süreyi daha da uzatan bir durumdur.
3-) MR röntgen gibi tek sekansda çekilmez. T1, T2, STIR, Yağ Baskılama , kontrastlı vs bir sürü teknikle çekilmelidir. Çekim esnasında Radyoloji Uzmanı tarafından gözlenir, gerekirse başka sekanslarda başka görüntülemelerde yapılır. Yine zaman mefhumu devreye giriyor.
4-) Önce randevu için bir kaç gün beklediniz ( Eğer yoğun bir Merkeze Başvurmadıysanız), çekim yapılırken çok dar bir alanda bir sürü anlamsız gürültü ile görüntüleriniz alındı. Şimdi sırada MR görüntülerinin radyoloji Doktoru tarfından değelendrilip MR RAPORU yazılmasında. Buraya kadar bile zor zabreden hastamız, MR çekilir çekilmez Ortopedi Doktorunun kapısını çalar…
Buraya ayrı bir satır başı ekliyorum. Hastamız MR görüntülerinin sistemden Ortopedi Doktoru tarından değelendrilmesini ister. Ve EVET. Aslında Ortopedi Uzmanı MR görüntülerini ( kemik,kıkırdak, menisküs vs özelinde) çook iyi değerlendriebilir. ANCAAAKKK !!!
Tekrar satır başı… MR okuma işi ciddi bir işdir. Ciddi derecede zaman ayrılması gereken, Radyoloji Uzmanı Tarafından yapılan ve bu okuma sonucu bir raporun yazıldığı ciddi bir iş…
Poliklinikte, hasta muayenesi yaparken Ortopedi Doktoruna görüntüleri değerlendrimesinin rica ederseniz, YANLIŞ YAPARSINIZ. Lütfen MR raporunun çıkmasını bekleyin. Çünkü Radyoloji Doktoru sizin MR görüntüleriniz başında ciddi bir zaman harcayarak, oldukça detaylı bir şekilde, “özellikle belirtmekte yarar var” noktası noktasına değerlendrime yapar. Ortopedi Doktorunun Poliklinik arasında hızlıca görüntülere bakması dogru değildir. Bir kere uzmanlık alanı Radyoloji Değildir. Sadece MR bakarak sizin teşhisinizi doğru koyamaz ve kısıtlı zamanda size ayıracağı zaman kaliteli olmaz.
En doğrusu bu kadar zaman konusunda sabretmişken, bir kaç gün daha sabredip, raporlarınızı alıp ve ayrıca Doktorunuzdan Kontrol randevusu alıp, salim kafayla sadece size odaklanacağı 2. Bir muayene yapmasını bekleyin. Evet yanlış duymadınız 2. kere muayene. Belkide 3. Kez, belki daha fazla…
Ortopedik Rahatsızlıkların teşhis yöntemlerinden bahsediyorum bu yazımda. En Önemlisini EN SONA sakladım. En önemli teşhis yöntemi Ortopedik Muayenedir. Daha hasta kapıdan girer girmez doktorun gözlemi ile başlar. Sonra gelir diğer yöntemler. MR raporu çıkıpta kontrole gittiğinizde, doktorunuz sizi tekrar muayene eder. Şikayetlerinizin şekli, ağrının şiddeti veya psikolojik durumunuzda dahil hepsi maueyenedir.
5-) Az kalsın unutuyordum 5. Maddeyi. Elbette MAALİYET. MR maaliyetli bir yöntem. Cihazı çok pahalı ve maalesef yurt dışı kaynaklı. Elektrik yurt dışı, monitörler, yazılımlar vs vs yurt dışı. Yerli olan MR teknisyeni ve Radyoloji Uzmanı. En büyük MAALİYET belkide sizin zamanınız. Ortopedi Doktorunuz MR ishityacı görmedikçe gereksiz MR istemeyiniz. Gereksiz antibiyotik gibi, zararı sonradan ortaya çıkabilir.
Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıklarında Ultrasonografi, kontrastlı Düz Röntgenler, Kontrastlı Bilgisayarlı Tomografiler , BT anjiolar, Dopler görüntüleme, Lökosit İşaretli Sintigrafi , PET (Son ikisi Radyolojiden Çok Nükleer Tıp a giriyor) gibi bir çok görüntüleme yötemi de yapılabilir. Ayrıca görüntüleme yöntemlerinin yanında bazı kan, idrar veya vücut sıvısı tahlilleride yine teşhise giden yolda kullanılabilir. Daha sonra sizlerden sorular gelirse cevaplamaya çalışacağım yine elimden geldiği ölçüde…
Comments